Rouw
Je kunt o.a. rouwen om het overlijden van een dierbare, het verlies van je werk, het einde van een relatie, ongewild kinderloos zijn, een ernstige ziekte. Het verlies van betekenisvolle mensen en dingen in je leven heeft eigenlijk altijd aandacht nodig. 

Rouw na overlijden van een dierbare
Iedereen rouwt op zijn of haar eigen manier. Rouw is als een vingerafdruk; voor iedereen herkenbaar, maar nooit helemaal hetzelfde. Er bestaat niet zoiets als een handleiding voor rouwenden, en het ligt ook niet vast hoe lang het duurt. Rouwen is uniek en een persoonlijk proces, en dat gaat met vallen en opstaan. Hoe je rouwt hangt bijvoorbeeld af van hoe je als persoon in elkaar zit, wat je hebt meegekregen over omgaan met verlies, van de relatie met degene die net overleden is, van hoe iemand is overleden, en van hoe je leven op dit moment is. Soms lukt rouwen niet zo goed. Je komt er niet uit. Niet met je familie, en niet met je vrienden. Begeleiding kan je helpen het verlies een plaats te geven in je dagelijkse leven. 

Verlaat verdriet
Als je als kind één of beide ouders verloren hebt, komt het verdriet vaak op latere leeftijd (weer) boven. Dit verdriet van lang geleden noemen we 'verlaat verdriet'. Zo'n ingrijpend verlies op jonge leeftijd kan ook vele jaren later nog heel veel impact hebben. Als kind laat je rouwgevoelens niet zo snel toe. Doordat je in een hele andere levensfase zit, jezelf aan het ontwikkelen en ontdekken bent, ben je nog niet bezig met dit soort volwassen onderwerpen. Het verliezen van ouders betekent het verlies van onvoorwaardelijke liefde. En vaak het einde van "kind-zijn". Op volwassen leeftijd kunnen bepaalde kenmerken (o.a. geen zelfvertrouwen, moeite met relaties, bang om in de steek gelaten te worden, angst om jong te sterven, twijfelen aan je zelf) je levensgeluk verstoren. De gevolgen van het verliezen van een ouder op jonge leeftijd vormt voor veel mensen een nog onbekende en niet erkende problematiek. Toch zijn de gevolgen van 'jong ouderverlies' echt, en je ervaart ze ook echt.

Ik was nog maar een kind,
dat niet wist wat overlijden was.
Ik dacht na één nachtje slapen,
dat de wond dan wel genezen was.

Het verdriet verstopte ik achter een muur,
en zette mijn gevoel opzij.
Ik moest door met het leven,
Dat nooit meer hetzelfde werd voor mij. 

In liefde stort ik tranen,
de pijn vloeit uit mijn hart.
De ruimte die nu mag ontstaan,
geeft weer een nieuwe start.

Begeleiding bij relatiebreuk of scheiding
Wanneer een relatie of huwelijk dreigt te mislukken, wordt er veel hulp geboden in de vorm van relatietherapie en mediators. Maar soms is een relatiebreuk of scheiding niet te vermijden. Waar in onze maatschappij hulp bij rouwverwerking na overlijden algemeen aanvaard is, ontbreekt het vaak aan “emotionele steun en begeleiding bij relatiebreuk of echtscheiding”.

Voor de verwerking van een relatiebreuk of echtscheiding maakt het een groot verschil wie het besluit heeft genomen om bij de ander weg te gaan. De partner die het besluit heeft genomen is vaak al verder in het proces van “loslaten”. Wanneer beide partners gezamenlijk het besluit hebben genomen de relatie te beëindigen, zal dit proces van “loslaten” gelijk oplopen. De manier waarop men uit elkaar gaat is van belang voor het goed verwerken van een relatiebreuk of scheiding. Als je de tijd neemt om met wederzijds begrip en vergeving uit elkaar te gaan, kun je de relatie veel gemakkelijker afronden. Het maakt het voor beide partijen een stuk makkelijker om verder te gaan zonder bittere nasmaak.

Verwerking
Het  verlies  door echtscheiding is vaak om diverse redenen moeilijk te verwerken. De emoties zijn meestal gecompliceerd door sterke schuldgevoelens, gevoel van verlatenheid, agressie, twijfel, onzekerheid over de nabije toekomst, etc.. Daarnaast krijg je vaak minder medeleven en steun dan bij overlijden. Het feit dat de partner blijft leven, maakt het moeilijk om het definitieve karakter van het verlies te accepteren. Je kunt nog blijven hopen op een hereniging. Als er kinderen in het spel zijn zal er contact tussen de ouders moeten blijven. Deze contacten kunnen voor bijkomende problemen zorgen die de  verwerking bemoeilijken. De meeste mensen slagen er uiteindelijk in het verlies te verwerken, ook al duurt het vaak langer dan wenselijk.

Soms leren we de lessen die een relatie ons kan leren pas echt als we bij iemand weggaan. Het kan zijn dat we binnen de relatie té veel strijd en druk voelen om onze eigen problemen echt onder ogen te kunnen zien. Later, als de druk van de ketel is kunnen we rouwen om de band met de ander, durven we onze eigen problemen pas beter te bekijken. Pas als we inzicht hebben in de problemen en weten hoe we er mee om kunnen gaan, kunnen we ons echt uit een relatie losmaken. Wanneer we proberen andere relaties aan te knopen voordat we de kern van het probleem hebben aangepakt, is de kans groot dat we met een nieuwe partner tegen dezelfde problemen aanlopen.


Als er kinderen bij betrokken zijn
Als ouders wordt je vaak zo in beslag genomen door de emotionele, juridische en persoonlijke aspecten van de scheiding, dat je niet altijd beseft hoe volkomen anders je kinderen tegen de veranderingen in hun leven aankijken. Zelfs in scheidingssituaties waarin alles naar omstandigheden soepel verloopt, kan de scheiding voor je kinderen het beslissende moment in hun leven blijven. Wat het precies voor hen betekent, wordt niet zozeer bepaald door de scheiding, als wel door de manier waarop je ermee omgaat en hoe je de problemen en veranderingen aanpakt die bij een scheiding horen.